Chương VI

PHÁN QUYẾT

III

Cha Rafaele da S. Elia a Piansi, bề trên tu viện Đức Mẹ Ban Ơn, nhận được một thông cáo chính thức của Tòa Thánh vào ngày 11 tháng Bảy 1931. Ngài gọi Cha Piô vào văn phòng.

Chân của Cha Piô sưng lớn từ cổ chân trở xuống, và ngài lê bước trên hành lang một cách khó nhọc và đau đớn. Ngài cảm thấy già và mệt mỏi. Mới tháng qua ngài vừa mừng sinh nhật thứ bốn mươi bốn với gia đình. Và mặc dù ai ai cũng nói ngài có vẻ trẻ hơn đến mười tuổi, nhưng ngài biết cái thời thanh xuân ấy đã quá xa. Xa đến nỗi tưởng như đề cập đến một người lạ. Ngài trông cũng có vẻ khác biệt. Sự đau đớn ở các vết thương khiến ngài bước đi chậm chạp và lòng khòng. Trong những năm qua ngài cân nặng thêm một chút, mái tóc có thưa đi nhưng bộ râu dài, rậm rạp hơn trước và loáng thoáng mấy sợi râu bạc. Đôi mắt nâu đen của ngài vẫn còn tinh anh, và khuôn mặt đẹp trai của ngài, tuyệt nhiên không có một nếp nhăn, ngoại trừ vài nếp ở cuối mắt. Khi lết đến văn phòng cha bề trên thì chân ngài đã sưng lớn, và Cha Rafaele cũng thấy vẻ khó chịu lộ trên khuôn mặt ngài.

Cha Rafaele nhỏm người đứng dậy và hỏi, "Cha có cần đỡ không?"

Cha Piô xua tay. "Dạ không, cám ơn cha."

Trước khi ngồi xuống ghế, cha bề trên nhận xét, "Tôi không biết là hôm nay vết thương của cha đau nhiều, nếu biết tôi đã đến phòng của cha."

Cha Piô cười gượng. "Con cũng cần thở chút không khí trong lành. Hôm nay trời thật đẹp."

Cha Rafaele nói, "Vì nhiệm vụ, tôi phải nói với cha là trong khi Tòa Thánh điều tra các vết thương của cha, công chúng không được gần với cha."

Cha Piô không trả lời. Ngài khoanh tay trước ngực và lắng nghe từng chữ như thấm vào hồn.

"Tôi chắc chắn đó chỉ là tạm thời," cha bề trên do dự nói thêm.

Cha Piô ngước nhìn, "Họ có nói bao lâu không?" Cha Rafaele lắc đầu trả lời không. Vì lý do nào đó, hình như ngài không tìm được câu nói cho đúng nghĩa.

Cha Piô gật đầu, "Con hiểu."

"Tôi thật sự xin lỗi."

"Con có được cử hành Thánh Lễ không?"

Cha bề trên hơi ngập ngừng. Và rồi ngài nói, "Một cách riêng tư." Cũng không biết nói gì hơn, ngài để Cha Piô trở về phòng.

Trên đường trở về phòng dường như Cha Piô không còn thấy vết thương đau đớn nữa. Ngài về đến phòng như người mất hồn. Ngài thẫn thờ thả người trên ghế và mắt đăm đăm nhìn đến tượng thánh giá ở đầu giường. Chẳng có gì để làm. Giáo Hội đã quyết định, và bổn phận của ngài là vâng phục. Nhưng ngài biết nhiều người sẽ đau khổ và hoang mang khi nghe tin này. Ngài tháo chiếc găng tay ra và đăm chiêu nhìn đến cái vẩy trên vết thương cho đến khi mắt ngài dàn dụa nước mắt.

Có tiếng gõ cửa, và hai thầy xuất hiện.

"Xin cha thứ lỗi," một thầy trẻ lên tiếng. "Cha bề trên sai chúng con đến giúp cha."

Cha Piô ngạc nhiên. "Giúp cha?"

"Phải, thưa cha. Cha sẵn sàng chưa?" Cha Piô tiếp tục nhìn hai thầy cho đến khi họ cảm thấy bối rối.

Một thầy lên tiếng, "Cha Rafaele không nói với cha là có chúng con đến giúp cha sao?" Cha Piô lắc đầu.

"Ngài thực không nói với cha?"

"Không."

"Vậy thì..." thầy đưa mắt nhìn người bạn, ngập ngừng, "chúng con... chúng con đến để khiêng giường của cha xuống thư viện, và gỡ tượng thánh giá ở phòng mà cha được in năm dấu thánh."

Cha Piô quay mặt đi chỗ khác.

"Con xin lỗi," một thầy nhỏ nhẹ, giọng đau khổ. "Xin cha cho phép..."

Cha Piô đi về chiếc bàn. "Các con đã được lệnh thì hãy vâng lời."

Ngài ngồi bất động, không nói một lời, và đợi cho đến khi hai thầy đi ra, ngài đứng dậy, lết theo hai thầy.

Những giờ cô đơn bắt đầu, và một ngày dài như một tuần. Không ai được tiếp xúc với ngài, ngoại trừ Cha Rafaele, là người cũng đau khổ không kém Cha Piô. Ngài như sống trong bóng tối, di chuyển cách kín đáo vào những sáng tinh sương để đi lên lầu hai của nhà nguyện, một mình cử hành Thánh Lễ, và âm thầm trở về phòng trước khi bất cứ ai có thể trông thấy ngài. Như một tù nhân bị biệt giam ngài ăn uống một mình, và dùng thời giờ để cầu nguyện, suy niệm, đọc sách, và viết thư cho gia đình. Trong sự tuyệt vọng ngài lại được gần Chúa hơn. Và cũng từ đó, ngài khám phá ra một sự bình an mới mẻ, và cái cảm tưởng bị bỏ rơi không phải là không có ý nghĩa.

Sau đó Cha Gemelli và một vài người đã thúc giục Tòa Thánh có những hành động mạnh mẽ hơn. Họ gửi một lá thư cho Đức Giáo Hoàng Piô XI đề nghị: "Cởi áo Cha Piô và trục xuất khỏi dòng Capuchin."

Nhưng đức giáo hoàng tuyên bố: "Không được. Những biện pháp hiện thời thì đã đủ và hợp lý."

Không lâu sau đó, một số các cha bề trên dòng Capuchin đã đến gặp Cha Gemelli. Tất cả cùng ngồi trong chiếc bàn dài. Khuôn mặt to lớn của Cha Gemelli lúc nào cũng cười, và đôi mắt của ngài láo liên sau cặp kính dầy cộm. Ngài rất tin tưởng là lý lẽ của ngài có uy thế, cho nên ngài suýt bổ ngửa khi nghe một cha Capuchin lên tiếng đòi hỏi quyết liệt rằng ngài phải công bố cho mọi người biết sự thật về việc ngài đến thăm Cha Piô.

Cha Gemelli sửng sốt, "Sự thật? Các cha không tin là tôi đã xem xét các vết thương ấy sao?"

"Phải," một cha dứt khoát nói. "Tôi tin là Cha Piô, vì vâng lời, đã không để cha xem xét các vết thương, và việc cha đả phá nguồn gốc siêu nhiên và mục đích của các dấu thánh ấy hoàn toàn là sự suy đoán và thành kiến cá nhân của cha đối với Cha Piô."

Cha Gemelli câm như hến. Ngài biết cuộc chơi đã kết thúc. Trong vòng vài ngày sau đó, ngài đã sửa lại bản báo cáo.

Khi Cha Rafaele đưa tin cho Cha Piô biết, ngài im lặng lắng nghe và cám ơn cha bề trên. Ngài vui mừng vì hồ sơ được trung thực hơn nhưng không thể nào hân hoan khi có người ngã ngựa, vì bất cứ lý do gì.

Sau đó không lâu, Cha Piô có điều muốn nói với cha bề trên và Cha Rafaele yêu cầu ngài đến văn phòng.

"Cha nói đó là điều cấp bách?" vừa nói, cha bề trên vừa chỉ chiếc ghế trong phòng. "Mời cha ngồi."

"Cám ơn cha," Cha Piô vén chiếc áo dòng ngồi xuống ghế và nói, "Đức giáo hoàng vừa mất một tài liệu quan trọng liên quan đến tổ chức Catholic Action ở Pháp, và con biết hồ sơ ấy ở đâu."

Cha bề trên chồm người tới trước, chau mày. "Cha nghe biết điều đó ở đâu? Và làm sao cha biết hồ sơ ấy ở chỗ nào?"

"Sáng nay, khi con cử hành Thánh Lễ thì Chúa cho con biết. Ngài dạy con phải báo cho đức giáo hoàng biết."

Cha Rafaele trừng trừng nhìn Cha Piô nghi ngờ. "Đó không phải là vấn đề."

Cha Piô lắc đầu. "Con không biết. Tài liệu này cực kỳ quan trọng."

"Thôi." Cha bề trên giơ tay ra hiệu một cách dứt khoát. "Xin cha hiểu cho. Tôi không nghi ngờ lời cha nói, nhưng tôi không thể đến Tòa Thánh vì câu chuyện này, trong khi chỉ còn một chút nữa là cha đã bị trục xuất vì những náo động về khả năng siêu nhiên của cha."

Cha Piô hơi rướn người tới trước và tìm câu trả lời.

"Xin lỗi cha," Cha Rafaele ân cần nhưng cương quyết. Ngài chấm dứt cuộc thảo luận bằng cách đứng dậy và cám ơn Cha Piô đã cho ngài biết.

Cha Piô ra khỏi phòng lòng thật hoang mang. Và khi lại nhận được ấn tượng siêu nhiên ấy một lần nữa, ngài trở lại văn phòng Cha Rafaele, cả quyết rằng đức giáo hoàng đã mất một tài liệu quan trọng mà ngài biết nó ở đâu, và ý Chúa muốn ngài thông báo với Tòa Thánh.

Sau cùng cha bề trên đồng ý. Ngài lắc đầu mỉm cười. "Nếu tôi không thông báo có lẽ cha không để tôi yên?"

Cha Piô cười đáp lễ, cảm thấy nhẹ nhõm. "Con đâu có muốn..."

"Không, không," Cha Rafaele cắt ngang. "Không có gì. Tôi kết luận là nếu cha đúng thì điều đó sẽ mở mắt một số người ở Rôma."

Và đúng như vậy. Tài liệu bị thất lạc được tìm thấy đúng như ở chỗ mà Cha Piô cho biết và được trả về cho vị giáo hoàng đang vui mừng.

Mặc dù bản báo cáo trung thực của Cha Gemelli và tập tài liệu thất lạc được tìm thấy đều có lợi cho Cha Piô, nhưng vẫn không có gì thay đổi. Ngày cũng như đêm ngài vẫn sống trong thư viện. Ngài ăn chay, cầu nguyện hàng giờ, và ngắm nhìn rặng Gargano cô độc qua khung cửa sổ. Những ngọn đồi trọc giờ đây đã trở thành những khu rừng xanh um, và ánh sáng chan chứa của mùa hè đang thiêu đốt các bức tường đá của tu viện.

Trong quãng thời gian này, Cha Luigi Orione, một chuyên viên về thánh tích của Tòa Thánh, muốn cầu nguyện trước mộ Đức Giáo Hoàng Piô X. Ngài xin được mở cổng hầm mộ, và kìa, thật kinh ngạc, ngài thấy Cha Piô đang cầu nguyện trong chỗ kín đáo ấy. Ngài nói chuyện với Cha Piô đang khi cha bước ra khỏi hầm, và ngài đã vội vã trình với Đức Giáo Hoàng Piô XI.

Đức giáo hoàng lắng nghe và nói, "Này Cha Orione, tôi tin những gì cha nói, nhưng cho đến giờ phút này tôi được đảm bảo rằng Cha Piô không được rời tu viện. Nếu đúng như cha nói, thì sự cấm đoán ấy còn ý nghĩa gì?"

Đức giáo hoàng vội liên lạc với tu viện, nhưng Cha Rafaele đảm bảo với ngài rằng Cha Piô chưa bao giờ rời tu viện, và điều ấy khiến đức giáo hoàng thật suy tư về phúc trình của Cha Orione.

Như mọi lối thoát của Cha Piô bất thình lình bị khép kín thì nay lại được mở tung ra. Vào ngày 16 tháng Bảy 1933, Đức Giáo Hoàng Piô XI tuyên bố mọi quyền linh mục của Cha Piô được hồi phục.

Về sau, đức giáo hoàng nói: "Tôi không có quyết định tệ hại đối với Cha Piô, nhưng những tin tức tôi biết về ngài thì thật tệ hại."

"Đã có phán quyết rồi," Cha Rafaele vừa cười vừa tuyên bố. "Việc giam giữ cha đã chấm dứt."

Cả hàng dài dân chúng chờ đợi trước tu viện, và Cha Piô mở cửa, cười sung sướng với đám đông.

"Cha Piô," một phụ nữ kêu lớn, tay chắp trước ngực, "chúng con đã đợi cha đến hai năm dài."

"Cha cũng đợi như con vậy," ngài trả lời bà và hít một hơi dài cho đầy lồng ngực cái ngọt ngào của không khí tự do.